فوریت های روانپزشکی در بزرگسالان:

 

روانپزشکی فوریت ها فوق تخصصی از روانپزشکی عمومی شده است که مهارت های خاص در مدارا با موقعیت هایی را که برای مدارا با آنها مداخله درمانی فوری لازم است، ایجاب می کند. به دلایل مختلف مثل عیار فزاینده خشونت، افزایش بیشتر نقش بیماری جسمی در ایجاد تغییر در وضعیت روانی، و فراگیری الکلیسم و سایر اختلالات سوء مصرف مواد تعداد بیماران فوری رو به افزایش است.

دیدگاه وسیع روانپزشکی فوریت ها فراتر از کار روانپزشکی عمومی رفته و مسائل خاصی نظیر سوء مصرف مواد، همسر آزاری و کودک آزاری، خشونت به شکل خودکشی و دیگرکشی، تجاوز به عنف، برخی مسائل اجتماعی نظیر بی خانمانی، سالمندی، کارائی و کفایت و سندرم نقص ایمنی اکتسابی (AIDS) را در بر می گیرد. روانپزشک فوریت ها باید در مسائل پزشکی قانونی و مراقبت مباشرتی روز آمد باشد.

فوریت‌های درمانی:

اکثر ارزیابی های روانپزشکی فوری توسط افراد غیر روانپزشک در مراکز فوریت های عمومی صورت می گیرد، اما خدمات روان پزشکی اختصاصی بیشتر مورد توجه قرار می گیرند. بدون توجه به نوع موقعیت، باید جو امنیت و ایمنی غالب باشد. تعداد کافی کارکنان از جمله روانپزشک، پرستار، کمک پرستار و مددکار اجتماعی باید در تمام اوقات حاضر باشند. مسئولیت های خاص، نظیر استفاده از مهار فیزیکی، باید به وضوح تعریف شده و توسط کل تیم مورد استفاده قرار بگیرد. وجود روابط روشن و طرح کلی قدرت اهمیت اساسی دارد. سازماندهی کادر به صورت تیم های چند منظوره مطلوب است.

دسترسی فوری به مرکز فوریتهای طبی و خدمات تشخیصی مناسب اهمیت اساسی دارد چون یک سوم اختلالات طبی خود را با تظاهرات روانپزشکی نشان می دهند. طیف کامل گزینه های پسیکوفارماکولوژیک باید برای روانپزشک فراهم باشد.

خشونت در مرکز خدمات فوریت را نمی توان نادیده گرفت یا تحمل کرد. ظوابط رفتاری مورد انتظار از کارکنان و بیماران باید اعلام شده و قبل از رسیدن بیمار به مرکز فوریت روشن باشد. ایمنی به بهترین وجه به صورت یک مساله بالینی توسط کادر بالینی تامین می‌شود و کارکنان مجری قانون اند. در صورت امکان بیماران تحریکی و تهدید کننده باید از بیماران آرام تفکیک شوند. اطاق جداسازی و مهار فیزیکی برای اینکه مورد نظارت دقیق باشد باید نردیک به ایستگاه پرستاری باشد. همه کارکنان باید واقف باشند که بیماران تحت شرایط جسمی و هیجانی ناراحت کننده شکننده هستند و انتظارات و تخیلات مختلف غالباّ غیر واقع گرایانه، بر پاسخ های آنها به درمان تأثیر می گذارند (پورافکاری، ۱۳۹۱: ۱۵۴).

طب فشاری و طب سوزنی

 

طب فشاری[۱] و طب سوزنی[۲] فنون درمانی چینی هستند که در متون قدیمی طبی ۳۰۰۰ سال قبل از میلاد هم مورد اشاره قرار گرفته‏اند. یک اعتقاد بنیادی در طب چینی این باور است که نیروی حیاتی(qi یا chi) در مسیرهای خاصی[۳] است، و دستکاری این نقاط عدم تعادل ها را از طریق تحریک یا رد موانع جریان نیرو اصلاح می‏کند. یک مفهوم بنیادی دیگر اعتقاد به وجود دو زمینه متضاد نیرو[۴] است، که برای دوام تندرستی باید در حالت تعادل باشند. در طب فشاری آکوپوینت ها با انگشتان دستکاری می‏شوند؛ در طب فشاری سوزن‏های استریل نقره‏ای یا طلائی (به قطر تقریباً موی انسان) به عمق‏های مختلف (نیم میلی متر تا ۵/۱ سانتیمتر) در پوست انسان فرو برده می‏شوند و برای اصلاح عدم تعادل qi در محل چرخانده شده یا ثابت نگاه داشته می‏شوند.

بعضی از اختلالاتی که در درمان آن‏ها از این روش‌ها استفاده می‏شود مشتمل‏ است بر آسم، وسردرد، درد قاعدگی، درد گردن، بیخوابی، اضطراب، افسردگی و سوء مصرف مواد. در نوعی از طب سوزنی از جریان برق ضعیف برای تقویت اثر درمانی استفاده می‏شود[۵]. (رضاعی، ۱۳۹۱: ۱۴)

 

۳-۳-۲- عطردرمانی[۶]

 

عطردرمانی استفاده درمانی از روغن‏های نباتی است. عطردرمانی که در سال ۱۹۲۸ توسط شیمی‏دان فرانسوی با این عنوان نامیده شد، یکی از روش‌های درمانی جانشین است که در ایالات متحده و اروپا سریع‏ترین سیر پیشرفت را نشان می‏دهد. روغن‏های اسانسی نباتات ترکیبات آلی از مشتقات بنزن هستند. مواد عطری در تمدن‏های باستانی هم برای دارو مصرف شده‏اند هم ساختن عطر. امروزه روغن‏های نباتات یا با استفاده از اتومایزر از راه استنشاق مصرف می‏شوند یا با ماساژ از طریق پوست جذب می‏شوند (ماساژ با عطردرمانی). روغن‏های نباتات اثرات درمانی فراوان ـ ضد درد، روانشناختی، ضدمیکروبی ـ دارند که بعضی از این آثار با روش‌های علمی به ثبوت رسیده اند عطردرمانی علاوه بر موارد دیگر برای کاستن از استرس و اضطراب و رفع اختلالات گوارشی و عضلانی مورد استفاده قرار می‏گیرد در روانپزشکی تحریک بویائی برای آشکارسازی حالات احساسی، خاطرات، و هیجانات در ضمن روان‏درمانی مورد استفاده قرار گرفته است. عطردرمانی ممکن است موجب تحریک پوستی یا واکنش‏های آلرژیک در بعضی از افراد شود (پورافکاری، ۱۳۹۱: ۵۵۴).

 

۳-۳-۳- رنگ درمانی[۷]

 

در رنگ‏درمانی، تصور این است که رنگ‏های مختلف بر خلق تأثیر می‏گذارد و درمان با رنگ واحد برای مسائل بهداشتی خاص مورد استفاده قرار گرفته‏اند. مثلاً عقیده بر این است که رنگ آبی آرام بخش است، و قرمز تحریک کننده. یک روانشناس سویسی مکس لوشر[۸]، یک آزمون رنگ تدوین کرده است که در آن خلق فرد در زمانی خاص با مواجه‏سازی آزمودنی با رنگ‏های مختلف تعیین می‏شود. لوشر هنچنین به تحقیق اثر رنگ روی دستگاه اعصاب خودکار پرداخت و به این نتیجه رسید که رنگ قرمز خالص سمپاتومیمتیک است و می‏تواند موجب افزایش فشار خون، ضربان قلب و دفعات تنفس شود. رنگ آبی پارسمپاتومیمتیک است و اثرات متضاد با آنچه ذکر شد ایجاد می‏کند. (Kaplan & Sadock’s, 2007: 19)

 

۳-۳-۴- رقص درمانی

 

رقص‏درمانی به‏طور رسمی در سال ۱۹۴۲، با استخدام رقص درمان‏گر پیشرو ماریان چیس[۹] (۱۹۹۰ و۱۸۹۶) در بیمارستان سنت الیزابت واشنگتن دی. سی شناخته شد. هرچند در متنفن رقص و حرکت بطور معادل مورد استفاده قرار می‏گیرند، هر اصطلاح عملاً یک نقطه نظر را توصیف می‏کنند:

حرکت «دنیای حرکت فیزیکی[۱۰]» را در بر می‏گیرد، در حالیکه رقص یک عمل توأم با خلاقیت خاص در دنیای مزبور است. انجمن رقص درمانی امریکا رقص‏درمانی را استفاده روان‏درمانبخش از حرکات، که انسجام هیجانی و جسمانی فرد را بالا می‏برد، تعریف می‏کند.

جلسات رقص درمانی چهار هدف بنیادی دارد: به دست آوردن آگاهی از جسم، ابراز احساس‌ها، برقراری تعامل و رابطه، و ایجاد یکپارچگی جسمی، هیجانی، و تجارب اجتماعی که به کسب احساس اعتماد به نفس و رضایت می‏انجامد (Kaplan & Sadock’s, 2007: 557).

 

 

[۱] - acupressure

[۲] - acupuncture

[۳] - meridians

[۴] - yang,yin

[۵] - electroacupuncture

[۶] - aromatherapy

[۷] - color therap

[۸] - Max Luscher

[۹] - Marian Chace

[۱۰] - physical motion

روان‏درمانی خانواده و زوج‏درمانی

 

زوگر[۱] (۲۰۰۳) روان‏درمانی خانواده را هر نوع روش روان‏درمان‏بخش تعریف می‏کند که آشکارا بر تغییر تعامل بین اعضا خانواده تمرکز کرده و در پی بهبود کارکرد خانواده به عنوان یک واحد، یا زیر سیستم‏های آن، و یا کارکرد تک‏تک اعضای خانواده می‏باشد. هدف روان‏درمانی خانواده و زوج درمانی هر دو ایجاد تغییر در کارکرد ارتباطی است. در اکثر موارد، معطوف به ایجاد تغییراتی دیگر، معمولاً در کارکرد افرادی خاص از خانواده است. روان درمانی خانواده با هدف ترمیم شکاف بین والدین و فرزندان بالغ آن نمونه از استفاده از روان‏درمانی خانواده متمرکز به اهداف ارتباطی است. روان‏درمانی خانواده معطوف به افزایش مداری خانواده با بیمار اسکیزوفرنیک و کاهش هیجانات ابراز شده خانواده در نمونه‏ای از روان‏درمانی معطوف با اهداف ارتباطی (در این مورد، کارکرد فرد با اسکیزوفرنی) نیز اهداف خانوادگی است. درسال‏های اولیه روان‏درمانی خانواده، تغییر در نظام خانواده برای ایجاد تغییر در فرد کافی شمرده می‏شد. هدف درمان‏های جدیدتر تغییر در افراد همچنین سیستم خانواده، معمولاً معطوف به تکمیل تعامل‏هایی است که بر روابط بین فرد با فنون خاص که رفتار فرد متمرکز است تأکید می‏نماید.

 

۳-۱-۳- رفتا‏درمانی جدلی

 

اینهان ( ۲۰۰۰) این‏گونه بیان می‏کند که، رفتار درمانی جدلی(DBT) نوعی روان‏درمانی است که در اصل برای بیماران خود آزار مزمن که دچار اختلال شخصیت مرزی و رفتار شبه خودکشی[۲] دارند تدوین شد. در سال‏های اخیر، کاربرد آن برای سایر انواع اختلال روانی گسترش یافته است. روش آن التقاطی است و از مفاهیم حمایتی، شناختی، و درمان‏های رفتاری در آن استفاده شده است. رد برخی از اجزاء آن را می توان از دیدگاه درمانی فرانتس الکساندر با عنوان تجربه هیجانی اصلاحی یافت، اجزایی دیگر از ان نیز از برخی مکاتب فلسفی شرقی (مثلZen) گرفته شده است.

بیمار به طور هفتگی ملاقات می‏شود و هدف آن بهبود مهارت‏های بین فردی و کاهش رفتار خود تخریب با استفاده از فنونی شامل اندرز دادن، استعاره، قصه‏گویی،و رویارویی بین روش‌های دیگر است. بیماران مبتلا به اختلال شخصیت مرزی، مخصوصاً در مدارا با احساس‏های دوگانه که از ویژگی‏های این اختلال است کمک می‏شوند.

 

 

 

 

۳-۱-۴- بیوفیدبک

 

بیوفیدبک یا پسخوراند زیستی به ثبت و نمایش تغییرات کوچک در سطوح فیزیولوژیکی بُعد پسخوراند مربوط است. نمایش ممکن است بصری باشد، مثل یک مقیاس بزرگ یا باریکه‏ای از نورها، یا صوتی باشد به بیماران یاد داده می‏شود که با استفاده از فیدبک به دست آمده از نمایش به عنوان یک راهنما سطوح پارامتر را تغییر دهند. بیوفیدبک بر این عقیده مبتنی است که سلسله اعصاب خودکار را می‏توان از طریق شرط‏سازی عامل تحت کنترل ارادی درآورد. بیوفیدبک را می‏توان به تنهایی یا توأم با آرمیدگی مورد استفاده قرار داد. به عنوان مثال‏، بیماران مبتلا به بی‏اختیاری ادرار بیوفیدبک را به تنهایی برای باز گرداندن کنترل عضلات لگنی مورد استفاده قرار می‏دهند. بیوفیدبک در توان بخشی اختلالات عصبی هم مورد استفاده قرار می‏گرد. مزایای بیوفیدبک ممکن است با آرمیدگی که به بیماران یاد داده می‏شود تقویت شد. (Kaplan & Sadock’s, 2007: 203)

 

[۱] - Zoger

[۲] - parasuicidial

 

 

 

فهرست مطالب

 

عنوان                                                                                                                                                صفحه

فصل اول: کلیات.. ۱

۱-۱- مقدمه: ۲

۱-۲- طرح مسئله و ضرورت تحقیق: ۴

۱-۳- هدف تحقیق: ۵

۱-۴- پیشینه تحقیق و چارچوب نظری: ۵

۱-۵- فرضیه تحقیق و مدل تحقیق: ۶

۱-۶- روش تحقیق: ۷

۱-۷- مراحل تحقیق: ۷

فصل دوم: بیماری روانی. ۸

۲-۱- بهنجاری.. ۱۰

۲-۱-۱- دیدگاه‏های کارکردی در مورد بهنجاری.. ۱۲

۲-۱-۲- نظریات روانکاوی در مورد بهنجاری.. ۱۲

۲-۱-۳- میزان بروز بیماری‌های روانی: ۱۴

۲-۲-۴- مسائل بین فرهنگی. ۱۵

۲-۲- طبقه‏بندی در روان‏پزشکی.. ۱۶

۲-۲-۱- اسکیزوفرنی. ۱۷

۲-۲-۲- سایر اختلالات پسیکوتیک: ۲۳

۲-۲-۳- اختلالات خلقی: ۲۷

۲-۲-۴- اختلالات اضطراب: ۳۲

۲-۲-۵- اختلال استرس پس از سانحه و اختلال استرس حاد. ۳۵

۲-۲-۶- اختلال اضطراب منتشر. ۳۷

۲-۲-۷- اختلالات شبه جسمی. ۳۸

۲-۲-۸- سندرم خستگی مزمن. ۴۰

۲-۳-۹- اختلالات ساختگی: ۴۳

۲-۳-۱۰- اختلالات تجزیه‏ای.. ۴۵

۲-۳-۱۱- اختلالات خوردن. ۵۰

۲-۳-۱۲- خواب طبیعی و اختلالات خواب.. ۵۳

۲-۴- جمع‏بندی.. ۵۴

فصل سوم: روانپزشکی. ۵۷

۳-۱- روش‌های درمانی: ۵۸

۳-۱-۱-روان‏درمانی گروهی، روان‏درمانی فردی و گروهی توأم، و نقش‏گزاری روانی: ۵۸

۳-۱-۲- روان‏درمانی خانواده و زوج‏درمانی. ۶۳

 

 

عنوان                                                                                                                                                صفحه

۳-۱-۳- رفتا‏درمانی جدلی. ۶۴

۳-۱-۴- بیوفیدبک.. ۶۵

۳-۱-۵- رفتاردرمانی. ۶۶

۳-۱-۶- شناخت‏درمانی. ۶۶

۳-۲- فوریت های روانپزشکی در بزرگسالان: ۶۷

۳-۳- طب مکمل و دگر شیوه در روانپزشکی.. ۶۸

۳-۳-۱- طب فشاری و طب سوزنی. ۶۹

۳-۳-۲- عطردرمانی. ۷۰

۳-۳-۳- رنگ درمانی. ۷۰

۳-۳-۴- رقص درمانی. ۷۱

۳-۳-۵- طب محیطی. ۷۲

۳-۳-۶- ورزش.. ۷۲

۳-۳-۷- درمان با نورو ملاتونین. ۷۳

۳-۳-۸- ماساژ ۷۴

۳-۳-۹- ناتوروپاتی. ۷۵

۳-۳-۱۰- اوزون درمانی. ۷۵

۳-۳-۱۱- نیایش… ۷۶

۳-۳-۱۲- صوت‏ درمانی. ۷۷

۳-۳-۱۳- یوگا ۷۷

۳-۳-۱۴- هنر درمانی: ۷۸

۳-۳-۱۵- موسیقی درمانی : ۸۷

۳-۳-۱۶- بازی در فرآیند درمان. ۹۶

۳-۴- جمع بندی: ۱۰۳

فصل چهارم: مطالعات معماری فضای درمانی. ۱۱۰

۴-۱- مطالعات معماری پیرامون مراکز درمانی: ۱۱۱

۴-۱-۱- اصول طراحی بیمارستان. ۱۱۱

۴-۱-۲- استانداردهای طراحی ساختمان بیمارستان : ۱۱۹

۴-۱-۳- الزامات طراحی بیمارستان : ۱۲۲

۴-۱-۱- استانداردهای طراحی محوطه بیمارستان: ۱۲۴

۴-۱-۵- شرایط محیطی و محل احداث بیمارستان: ۱۲۷

۴-۱-۶- محل استقرار ساختمان بیمارستان : ۱۲۸

۴-۱-۷- ضوابط خاص بیمارستان های روان درمانی: ۱۲۸

۴-۲- کیفیت فضای درمانی.. ۱۳۱

۴-۲-۱- مفهوم بار محیطی. ۱۳۱

 

 

عنوان                                                                                                                                                صفحه

۴-۲-۲- ویژگی‏های خاص محیط اطراف: ۱۳۳

۴-۲-۲-۱- آب و هوا و ارتفاع. ۱۳۳

۴-۲-۲-۲- دما ۱۳۵

۴-۲-۲-۳- نور ۱۳۸

۴-۲-۲-۳- رنگ.. ۱۴۱

۴-۲-۲-۴- سرو صدا ۱۴۵

۴-۲-۳- اثرات تراکم بالا بر انسان‏ها ۱۴۹

۴-۳- نمونه های موردی مراکز درمانی و طب مکمل : ۱۵۶

۴-۴- برنامه فیزیکی: ۱۷۵

فصل پنجم: مکان یابی و مطالعات بستر طرح. ۱۹۲

۵-۱- معیارهای مکان یابی زمین پروژه: ۱۹۳

۵-۱-۱- دلایل ایجاد چنین مرکزی در شهر شیراز : ۱۹۳

۵-۱-۲- مبانی جانمایی بیمارستان : ۱۹۴

۵-۱-۳- جانمایی بیمارستانهای گوناگون با توجه به مبانی ودسته بندی مذکور : ۱۹۶

۵-۱-۴- جانمایی این طرح درشهر شیراز : ۱۹۸

۵-۲- مطالعات بستر طرح. ۲۰۰

۵-۲-۱- موقعیت جغرافیایی شهر شیراز ۲۰۱

۵-۲-۲- بررسی وضعیت اجتماعی شهر شیراز ۲۰۲

۵-۲-۳- بررسی وضعیت اقتصادی شهر شیراز ۲۰۲

۵-۳- ویژگی‌های آب و هوای شهر شیـراز ۲۰۳

۵-۳-۱- دما ۲۰۳

۵-۳-۲- رطوبت نسبی. ۲۰۴

۵-۳-۴- بارندگی. ۲۰۵

۵-۳-۵- باد. ۲۰۵

۵-۴- پوشش گیاهی. ۲۰۶

۵-۴-۱- معیارهای انتخاب پوشش گیاهی در طراحی. ۲۰۶

فصل ششم

۶-۱- مبانی و روند طراحی معماری… ۲۱۴

۶-۲- نظام سازه ۲۲۴

۶-۳- تأسیسات… ۲۲۵

۶-۴- نقشه‏های طرح معماری مرکز مشاوره و روان‏درمانی شیراز ۲۲۹

فهرست منابع و ماخذ. ۲۱۲

منابع فارسی. ۲۲۹

منابع لاتین. ۲۳۰

 

 

 

 

 

فهرست جداول

 

عنوان	صفحه
جدول ۴-۱: عرصه ها و بخش ها ( نگارنده )	۱۷۶
جدول ۴-۲: مساحت عرصه سرسرای اصلی ( نگارنده )	۱۷۷
جدول ۴-۳: مساحت عرصه مشاوره و معاینه ( نگارنده )	۱۷۷
جدول ۴-۴: مساحت عرصه کمک تشخیص، بخش آزمایشگاه ( نگارنده )	۱۷۸
جدول ۴-۵: مساحت عرصه کمک تشخیص، بخش تشخیص ویژه ( نگارنده )	۱۷۸
جدول ۴-۶: مساحت عرصه کمک تشخیص، بخش ام- آر- آی ( نگارنده )	۱۷۹
جدول ۴-۷: مساحت عرصه کمک تشخیص، بخش رادیولوژی ( نگارنده )	۱۷۹
جدول ۴-۸: مساحت عرصه کمک درمان، بخش گروه درمانی ( نگارنده )	۱۷۹
جدول ۴-۹: مساحت عرصه کمک درمان، بخش هنر درمانی ( نگارنده )	۱۸۰
جدول ۴-۱۰: مساحت عرصه کمک درمان، بخش کار درمانی ( نگارنده )	۱۸۰
جدول ۴-۱۱: مساحت عرصه کمک درمان، بخش نور درمانی ( نگارنده )	۱۸۰
جدول ۴-۱۲: مساحت عرصه کمک درمان، بخش ورزش درمانی ( نگارنده )	۱۸۱
جدول ۴-۱۳: مساحت عرصه کمک درمان، بخش ماساژ درمانی ( نگارنده )	۱۸۱
جدول ۴-۱۴: مساحت عرصه کمک درمان، بخش اوزون درمانی ( نگارنده )	۱۸۱
جدول ۴-۱۵: مساحت عرصه کمک درمان، بخش آب درمانی ( نگارنده )	۱۸۲
جدول ۴-۱۶: مساحت عرصه بستری ( نگارنده )	۱۸۲
جدول ۴-۱۷: مساحت عرصه اتفاقات داخلی، بخش احیاء ( نگارنده )	۱۸۳
جدول ۴-۱۸: مساحت عرصه اتفاقات داخلی، بخش جراحی ( نگارنده )	۱۸۳
جدول ۴-۱۹: مساحت عرصه اتفاقات داخلی، بخش مراقبت ویژه ( نگارنده )	۱۸۴
جدول ۴-۲۰: مساحت عرصه اتفاقات داخلی، بخش ایزوله ( نگارنده )	۱۸۴
جدول ۴-۲۱: مساحت عرصه اداری و مدیریتی ( نگارنده )	۱۸۵
جدول ۴-۲۲: مساحت عرصه پژوهش ( نگارنده )	۱۸۶
جدول ۴-۲۳: مساحت عرصه تاسیسات ( نگارنده )	۱۸۶
جدول ۴-۲۴: مساحت عرصه پارکینگ ( نگارنده )	۱۸۷
جدول ۴-۲۵: مساحت عرصه محوطه و فضای باز ( نگارنده )	۱۸۷
جدول ۴-۲۶: مساحت عرصه خدمات پشتیبانی، بخش آشپزخانه و سلف سرویس( نگارنده )	۱۸۸
جدول ۴-۲۷: مساحت عرصه خدمات پشتیبانی، بخش لاندری ( نگارنده )	۱۸۸
جدول ۴-۲۸: مساحت عرصه خدمات پشتیبانی، بخش استریل کثیف ( نگارنده )	۱۸۹
جدول ۴-۲۹: مساحت عرصه خدمات پشتیبانی بخش استریل تمیز( نگارنده )	۱۸۹
جدول ۴-۳۰: مساحت عرصه خدمات پشتیبانی، بخش انبارهای عمومی ( نگارنده )	۱۸۹
جدول ۴-۳۱: مساحت عرصه خدمات پشتیبانی، بخش کاخداری ( نگارنده )	۱۹۰

 

 

 

 

 

عنوان	صفحه
جدول ۴-۳۲: مساحت عرصه خدمات پشتیبانی، بخش نظافت ( نگارنده )	۱۹۰
جدول ۴-۳۳: مساحت عرصه خدمات پشتیبانی، بخش جمع آوری و دفع زباله ( نگارنده )	۱۹۰
جدول ۴-۳۴: مساحت عرصه خدمات پشتیبانی، بخش نگهداری جسد ( نگارنده )	۱۹۰
جدول ۴-۳۵: مساحت خالص و ناخالص ( نگارنده )	۱۹۱
جدول ۵-۱: بررسی وضعیت جمعیتی استان فارس، جمعیت استان فارس بر حسب نوع خانوار و جنس، سرشماری آبان ۱۳۸۵(مأخذ: سالنامه آماری استان فارس،۱۳۸۷: ۱۳۴)	۲۰۲
جدول ۵-۲: مشخصات متوسط دمای ماهانه شیراز (مأخذ: سازمان برنامه و بودجه)	۲۰۴
جدول ۵-۳: مشخصات متوسط رطوبت ماهانه شیراز (مأخذ: سازمان برنامه و بودجه)	۲۰۴
جدول ۵-۴: گروههای مختلف رطوبت (مأخذ: سازمان برنامه و بودجه)	۲۰۴
جدول ۵-۵: متوسط میزان بارندگی ماهانه شهر شیراز (مأخذ: سازمان برنامه و بودجه)	۲۰۵
جدول ۵-۶: بادهای غالب شهر در ماههای مختلف سال است (مأخذ: سازمان برنامه و بودجه)	۲۰۵
جدول ۵-۷: پوشش گیاهی مورد استفاده در شیراز (مأخذ: گزارش طراحی شهری اراضی کارکنان توانایی مسکن استانداری فارس،۱۳۸۹)	۲۱۱

 

 

 

۱-۱- مقدمه:

 

پیشرفت علوم وصنایع در قرون اخیر برای جوامع بشری دست آوردهایی دو گانه به ارمغان آورده است، از یک سو راحتی هایی که عمدتا جسمانی است به بار آورده و از سوی دیگر به دغدغه‌های وی افزوده است که این دغدغه‌ها بر روح وروان انسان امروزه تأثیر منفی گذاشته و بسیاری از مردم رابا اضطراب مواجه کرده است. مردم کشورهای صنعتی که به تدریج مراحل مختلف توسعه صنایع را طی کرده‌اند و آرام آرام با مسایل ذهنی ناشی از این پدیده مواجه شده بودند سعی کردند که از ابتدا به دنبال راهکارهای حل تبعات روحی و روانی بر گرفته از این پدیده جدید باشند لذا یا در طول زمان به حل مسایل پرداختند یا به برخی از این تبعات عادت کردند. درجوامعی که دیرتر به صنعت پرداختند و به یکباره حجم انبوهی از صنایع و یا تولیدات آنها را به کشور خود وارد نمودند انبوهی از دغدغه‌های ناشی از ناهنجاری‌های زاییده جهان صنعتی را نیز وارد جوامع خود کردند در حالیکه با راهکارهای مقابله با این دغدغه‌ها آشنا نبودند. واکنش‌های مردم در مقابل این دغدغه‌ها متفاوت است اما ریشه همه آنها در نابسامانی‌های ذهنی است که خود از دلیل یا دلایل آنها آگاه نیستند و نمی‌دانند که این اضطراب و نگرانی مقدمه‌ای است بر ابتلا به بیماری‌های روحی وروانی. هر گاه شخصی با ناراحتی جسمانی مواجه شود به پزشک مراجعه می‌کند اما به ناراحتی‌های روحی خود اصلاً توجه ندارد تا حدی که در برخی از جوامع خصوصاً جوامع کمتر توسعه یافته توصیه مراجعه به متخصصین روحی وروانی و یا به مراکزی که این گونه خدمات را ارایه می‌کنند را توهین به خود تلقی نموده و به شکل متقابل مبادرت به واکنش توهین‌آمیز به توصیه کننده می‌نمایند. عدم اطلاع مردم از این مسایل روحی و روانی و نقش آنها در مخدوش کردن روند زندگی آرام و بدون دغدغه و حتی تأثیر بر سلامت جسمانی آنها واکنش‌هایی با شکل‌ها و درجات مختلف دارد برخی اخم می‌کنند برخی دیگر مراجعه به این گونه تخصص‌ها و یا مراکز تخصصی را صرفاً برای مجنونین و دیوانگان می‌دانند، این افراد هم خود را آزار می‌دهند و هم موجب رنجش و آزار دیگران می‌شوند لذا آگاه کردن آنها از ضروریات روز جوامع است. در جوامعی که توسعه خود را از قرون قبل آغاز کرده و طی سالیان دراز به آثار منفی ناشی از توسعه صنعتی بر ذهنشان پی برده‌اند به تدریج برای درمان مسایل روحی وروانی خود اقدام کرده و مراکز لازم را تأسیس نموده‌اند و لزوم مراجعه مردم به این مراکز را به آگاهی آنها رسانیده‌اند، اما در جوامع کمتر توسعه یافته و یا درحال توسعه پایه‌های رسیدگی به این موضوع در سالیان اخیر نهاده شده وآرام آرام در حال گسترش است، با تأسیس سازمانی مسئول و یا تجدید نظر در وظایف سازمان‌های متولی موجود برای آگاه کردن مردم و سرعت بخشیدن به تربیت متخصصان ذیربط و گسترش و افزایش مراکز مورد نیاز باید به کمک مردم شتافت.

در واقع روانپزشکی بر تأمین نیازهای بهداشت روان جامعه تأکید دارد و در واقع نوعی اقدام معطوف به جامعه محسوب می‌شود. توجه روانپزشکی نگرش و دانش مردم نسبت به سلامت و بیماری روانی است. روانپزشکی مبتنی بر جامعه در واقع نوعی اقدام معطوف به جامعه است و اجزای آن عبارتند از:

• آموزش جامعه
• تلاش برای ارتقاء سلامت و نه فقط رفع علایم بیماری
• شناسایی زودرس و اقدامات غربالگری
• مداخله زودرس در سطح اجتماع
• اقدامات مربوط به پیگیری بیماران در سطح جامعه

 

بی شک موثرترین رویکرد به روانپزشکی پدید آوردن سیستم منسجمی از مراقبت از فرد در بافتار خانواده، جامعه و فرهنگ است و بدون پرداختن به این مهم، اهداف درمانی روانپزشکی به طور کامل محقق نمی‌شود. که این آگاهی و درمان در مراکز مشاوره و روان درمانی محقق می‌گردد.

 

 

۱-۲- طرح مسئله و ضرورت تحقیق:

 

• جنبه های مختلف مسئله در ایران:
• شناسایی اشکال مختلف بیماری‌های روحی و روانی وتهیه آمار از مبتلایان به هر دسته از این بیماری‌ها و درجات آنها.
• آشنا کردن مردم به وضعیت روحی و روانی خود و لزوم اقدام برای درمان بدون اینکه دچار شرمندگی و خجالت شوند.
• گسترش مراکز آموزش برای تربیت روانکاوان و روان پزشکان در تطابق با بیماری‌های بومی.

علاوه بر آن گسترش مراکز درمانی مورد نیاز در قالب‌های مختلف از درمانگاه تا بیمارستان از طریق طراحی و اجرای مراکز مورد نیاز ضروری به نظر می‌رسد.

 

• ضرورت تحقیق برای جنبه‌های مختلف مسئله:

مسئله مورد بحث برای روانکاوان و روانپزشکان کاملاً شناخته شده است اما عامه مردم به جز افرادی که مستقیماً خود یا اطرافیان نشان با اینگونه مسائل درگیر بوده‌اند از آن بی‌اطلاع هستند، تنوع حالات مختلف و پیچیدگی روش‌های درمانی از یک طرف و جمعیت نه چندان کافی متخصصین متبحر بیماری‌های روحی وروانی همراه واکنش‌های غیر منطقی مبتلایان و یا اطرافیان آنها موجب شده تا برنامه ویژه‌ای برای اطلاع‌رسانی به مردم شکل نگیرد و اگر در جایی به آن پرداخته شده صرفاً برای مواردی موضعی یا موضوعی بوده است و به همین نسبت آمار و اطلاعات منسجم و همه‌گیری مدون نشده است تا بر اساس آنها برنامه‌ای جامع تدوین گردد.

تحقیق و پژوهش از ارکان اصلی تدوین برنامه است، برنامه‌ای که هر سه جنبه مزبور را در برگیرد لذا سلسله مراتب برنامه باید به این شرح مورد توجه قرار گیرد: نخست جمع آوری آمار و اطلاعات از دسته بندی بیماری‌ها و زیرمجموعه‌های هردسته، دوم شناخت روش‌های درمان، سوم آمار مبتلایان در دسته‌های مختلف و زیرمجموعه‌های آنها، چهارم یافتن و اعمال روش‌های آگاهی‌رسانی به توده مردم، پنجم دسته بندی مراکز درمانی از نظر روش‌های درمان ودسته‌های بیماری‌ها و محتوای فیزیکی طرح‌های معماری مناسب برای هر