2-5- تعریف تركیبی از خود. 20
2-5-1- خودسازمانیافته. 20
2-5-2- خودپویا 21
2-6- تقسیم بندی خود از نظرویلیام جیمز. 21
2-6-1- خود مفعولى.. 21
2-6-2- خود فاعلى.. 21
2-7- جنبههای خودپنداره پدیدار شناختی.. 22
2-8- علل پیدایش پدیده خود و خودپنداره. 23
2-9- دیدگاههای دیگرصاحب نظران غربی.. 23
2-9-1- نظریههای اولیه مربوط به خود. 23
2-9-2- کارل راجرز(1937) 23
2-9-3- آبراهام مازلو(1943) 25
2-9-4- آلفرد آدلر(1908) 25
2-9-5- کوپر اسمیت(1967) 26
2-9-6- اریک اریکسون(1950) 26
2-9-7- فرانكن(1994) 27
2-9-8- سنت كلر. 28
2-10- دیدگاه اسلام. 28
2-11- خودپنداره یك الگویذهنی چندبعدی.. 30
2-12- انضباط.. 31
2-13- مفاهیم انضباط.. 31
2-14- نظریات و رویكردهای انضباط.. 35
2-14-1- هابز و آگوست كنت.. 36
2-14-2- ماركس و دوركیم. 36
2-14-3- تیلور 36
2-14-4- فایول.. 37
2-14-5- دیدگاه اسلام. 38
2-14-6- دیدگاه دورهی متاخر. 39
2-15- انضباط در سازمان.. 41
عنوان صفحه
2-16- مدل سه شاخگی ساختار-رفتار-زمینه. 47
2-17- پیشینه و ادبیات تحقیق.. 48
2-17-1- پیشینهی پژوهشی خارجی.. 48
2-17-2- پیشینهی پژوهشی داخلی.. 51
2-18- مدل مفهومی تحقیق.. 57
3 فصل سوم. 58
3-1- مقدمه. 59
3-2- روش تحقیق.. 59
3-3- جامعه آماری پژوهش… 61
3-4- نمونه آماری پژوهش… 62
3-4-1- انتخاب حجم نمونه. 63
3-5- روش گردآوری اطلاعات و دادهها 64
3-5-1- مطالعات کتابخانهای.. 64
3-5-2- روش پیمایشی.. 65
3-6- نحوهاجرای پژوهش… 66
3-6-1- تکنیک دلفی.. 66
3-6-2- جمعآوری و تکمیل پرسشنامهی تحقیق.. 70
3-7- روایی و پایایی ابزار پژوهش… 71
3-7-1- روایی پرسشنامه. 71
3-7-2- پایایی پرسشنامه. 72
3-8- روش و فنون آماری مورد استفاده جهت تجزیه و تحلیل مشاهدات.. 72
3-8-1- آمار توصیفی.. 74
3-8-2- آمار استنباطی.. 74
3-8-3- نرمافزارهای مورد استفاده در پردازش دادهها 74
4 فصل چهارم. 76
4-1- مقدمه. 76
4-2- تحلیل توصیفی گزینههای ابزار تحقیق.. 76
4-2-1- توزیع فراوانی جنسی پاسخگویان.. 77
4-2-2- توزیع فراوانی وضعیت تأهل پاسخگویان.. 78
4-2-3- توزیع فراوانی سنی پاسخگویان.. 79
4-2-4- توزیع سطح تحصیلات پاسخگویان.. 80
4-2-5- توزیع فراوانی وضعیت درآمد پاسخگویان.. 81
عنوان صفحه
4-2-6- توزیع فراوانی سابقهکاری پاسخگویان.. 82
4-3- آمار توصیفی متغیرهای اصلی پژوهش… 83
4-3-1- خودپنداره. 83
4-3-2- انضباط كاركنان.. 89
4-4- استنباطهای مرتبط با فرضیات تحقیق.. 90
4-4-1- پاسخ به سئوال اول تحقیق.. 90
4-4-2- پاسخ به سئوال دوم تحقیق.. 92
4-4-3- پاسخ به سئوال سوم تحقیق.. 94
4-4-4- یافتههای جانبی.. 97
5 فصل پنجم. 101
5-1- مقدمه. 101
منابع و ماخذ تحقیق: حمایت خانواده
5-2- یافتههای تحقیق.. 103
5-2-1- پاسخ به سئوال اول تحقیق.. 106
5-2-2- پاسخ به سئوال دوم تحقیق.. 107
5-2-3- پاسخ به سئوال سوم تحقیق.. 109
5-3- پیشنهادات مبتنی بر یافتههای تحقیق.. 111
5-4- پیشنهادات محقق.. 113
5-5- پیشنهادات برای تحقیقات آینده. 114
5-6- محدودیتهای تحقیق.. 114
6 فهرست منابع. 117
6-1- منابع فارسی.. 117
6-2- منابع لاتین.. 123
7 پیوستها 126
1-1- مقدمه
موفقیت و پیروزی در زندگی، دوستی، کار، تحصیل و تقریبا هر اقدامی که برای آن کوشش میکنیم تا حد زیادی از تصورات شخصی ما سرچشمه میگیرد. به نظر میرسد افرادی که به ارزش شخصی خود اطمینان دارند و خود را فردی باارزش میدانند، موفقیت و خوشبختی را به سوی خود جذب میکنند مفهوم” خود” از موضوعاتی است که به لحاظ کانون توجه بودن، تاریخچهای تقریبا طولانی دارد. آگاهی از خود نشاندهنده جنبه مهمی از تجربه پدیدار شناختی یا ذهنی انسان است. تعداد جالب توجهی از پژوهشها نشان میدهند که چگونگی احساس انسان از خود در بسیاری از موقعیتها بر رفتار او اثر میگذارد. درحال حاضر مهم ترین و رایج ترین اشکالات و اختلالات رفتاری را به خود نسبت دادهاند(فروید[1]،173،1914).
به مفهوم خود به سه دلیل تاکید شده است: اول اینکه آگاهی از خود نشاندهنده جنبه مهمی از تجربه ذهنی انسان است .دوم اینکه تعداد جالب توجهی از پژوهشها نشان میدهند که چگونگی احساس انسان از خود در بسیاری از موقعیتها بر رفتار او اثر میگذارد و سوم اینکه مفهوم خود برای بیان جنبههای سازمان یافته و یکپارچه کنش شخصیت به کار رفته است(جلالی،1392،2).
محور اصلی و رکن اساسی سازمان، منابع و سرمایهانسانی آن محسوب میشود و توسعه سازمان منوط به استفاده بهینه، مطلوب و کارامد از منابع و بهویژه نیروی انسانی آن است. بهترین سیستمها بدون ایجاد زمینه مناسب در نیروی انسانی خود نمیتوانند برنامه های خود را به انجام برسانند و نقطه حائز اهمیت ان است که نفس برنامه متکی به نوعی انضباط[2] است. همانطور که بیان شد چگونگی احساس انسان از خود در بسیاری از موقعیتها بر رفتار او اثر دارد و مجموعه رفتارهای افراد در سازمان رفتار سازمانی و آن نیز رفتار اجتماعی، از جمله انضباط اجتماعی را شکل میدهد.
طی سالهای اخیر مطالعات بسیاری در خصوص خودپنداره[3] و ارتباط آن با متغیرهای دیگری نظیر هویت، جنسیت، عزت نفس، موفقیت و پیشرفت تحصیلی و شایستگی در انجام دادن کار اجرا شده است. اما به ندرت پژوهشهای در مورد شناسایی عوامل موثر بر خودپنداره و همچنین ارتباط آن با انضباط سازمانی صورت گرفته است در
مطلب دیگر :
منابع و ماخذ تحقیق: حمایت خانواده
این پژوهش عوامل موثر بر خودپنداره شناسایی و ارتباط آن با انضباط کارکنان در سازمان مورد بررسی قرار گرفت. از آنجا که مسائل مربوط به خودپنداره و انضباط در حوزه سازمان موضوع بسیار مهمی است لذا پژوهش در این مورد به پیشبرد هرچه بیشتر دانش این حوزه کمک خواهد کرد و زمینه ساز ارائه راهکارهای مناسب تر در خصوص مسائل و مشکلات مرتبط با آن خواهدشد.
1-2- بیان مسأله
از آنجایی كه منابعانسانی از حساسترین و فنیترین منابع هر سازمان به حساب میآیند لذا جایگاهی عظیم در سازمان دارند. تحقق موفقیت سازمان منوط به بررسی رفتار فرد در سازمان دارد رفتاری که هر فرد در موقعیتهای مختلف از خود نشان میدهد به طور مستقیم تحت تاثیر متصور و پنداری است که وی از کل وجود خود دارد. برداشتی كه هر كس از خودش دارد بر رفتار و عمل او تاثیر میگذارد چونانكه انسانها معمولا آنگونه عمل میكنند كه فكر میكنند هستند. با آنكه بیشتر تئوریسینهای”خویشتن پنداری” در دهه1970 و1980 تحقیقات خود را اجرا نمودند، در حال حاضر توجه عمومی به خویشتن پنداری رو به كاهش نهاده است خویشتن پنداری به صورت مداوم در تعامل با دیگر افراد تعدیل یافته وتحت تأثیر عوامل دیگر از قبیل درونگرایی و برونگرایی و عزت نفس قرار میگیرد. با وجودی كه در سایت تحقیقاتی اریك[4] حدود 6000 مطلب در این خصوص نوشته شده است ولی متأسفانه هنوز هم این اصطلاح برای عموم ناشناخته بوده و تعریف شفافی از آن ارائه نشده است و در خصوص پدیده«خود» حدود15 مفهوم مختلف مطرح شده است(استرین،1993). موفقیت سازمانهای امروزی در تحقق بخشیدن به اهدافشان در گرو نیروی انسانی كارا و كارامدی است كه در این سازمان ها وجود دارد و این مهم ، جز از طریق ایجاد یك سیستم انضباطی موثر بدست نمیآید(جزنی ،1380). همیشه در سازمان كاركنانی وجود دارند كه مساله ساز هستند و با مسائلی از قبیل كمكاری، تمرد، غیبتهای غیرموجه، تاخیر در ورود به محل كار ، درگیری با سرپرست و كاركنان دیگر و … باعث بینظمی در سازمان شده و برنامهها را مختل میسازند. بوجود آمدن این مسائل به نوبه خود باعث افزایش هزینههای سازمان در دستیابی به اهداف خود میشود. نظم و انضباط محافظ دوام و قوام ساختار جامعه و سازمان است. داشتن انضباط مستلزم انضباط فردی است و بدون وجود انضباط فردی، تحقق انضباط گروهی و سازمانی میسر نخواهد بود. توجه به بحث انضباط باعث كاهش نابهنجاریها در سطح جامعه و به تبع آن سازمان ها میگردد. لذا شناخت عوامل موثر بر خودپنداره که بر رفتار وعمل انسان موثر بوده و رابطه آن با انضباط در سازمان، جهت جلوگیری از بروز هرج و مرج برای انجام فعالیتهای سازمانی امری ضروری و اجتناب ناپذیر است و ما در این پژوهش بدنبال پاسخ به این سوالات هستیم که :
- عوامل موثر بر خودپنداره كدامند؟
- دستهبندی این عوامل چگونه است؟
- رابطه این عوامل و انضباط كاركنان اداره كل راه و شهرسازی خراسان رضوی چگونه است؟
1-3- اهمیت و ضرورت انجام تحقیق
امروزه منابعانسانی به عنوان ارزشمندترین سرمایه در سازمان ها به شمار میرود و بالاترین جایگاه را در امر توسعه دارند. بدون تردید مطالعه و بررسی هیچ یک از ابعاد وجودی انسان بدون مطالعه شخصیت وی امکانپذیر نیست و برای مطالعه شخصیت نیز توجه به مفهوم خود که هسته اصلی شخصیت محسوب میشود ضرورتی اجتنابناپذیر است. رفتاری که هر فرد در موقعیتهای مختلف از خود نشان میدهد به طور مستقیم تحت تاثیر متصور و پنداری است که وی از کل وجود خود دارد. وقتی فرد نسبت به کل وجود خود اعم از ویژگیهای ظاهری, تواناییهای ذهنی و جسمانی, ادراک و تصور منفی داشته باشد, این برداشت منفی در مجموعه اعمال و رفتارش منعکس میگردد و باعث میشود وی درتعامل با دیگران یا در مواجهه با موقعیتهای محرومکننده نتواند کارائی لازم را از خود نشان دهد. در صورتی که افراد به دیدگاههای اصلی خود در زندگی دست یابند، با فراغ باز و با تمام توان و انرژی فکری و جسمی خود به کار میپردازند (شاکرینیا،1376،32).
برای فعالیت تمامی گروههای سازمانی، نیز انضباط امری ضروری است.خواستههای اعضاء باید کنترل شده و در جهت اهداف سازمانی سوق داده شود(كریمی ،488،1379) .علاوه بر این حقوق افراد حفظ شده و محیط آرامی برای کار در سازمان فراهم میشود. بحث انضباط سازمانی یكی از مسائل بسیار مهم است كه باید مورد توجه قرار گیرد زیرا با توجه به نقش عظیم این نهاد در ساختن نسل آینده توجه به انضباط كاركنان میتواند باعث افزایش كیفیت خدمات آموزشی و كاهش هزینههای سازمان و افزایش بهرهوری كاركنان شود كه اینها باعث كاهش نابهنجاریها در سطح جامعه و به تبع آن سازمانها میگردد(ابطحی ،1381). از این رو دستیابی به محیطی آرام برای کار ،رشد کارکنان، انجام کارها به بهترین نحو و جلوگیری از بیانضباطی و هرج ومرج و مسئول دانستن خود کارمند برای حل مشکل، در سایه برقراری انضباط در سازمان امکان پذیر خواهد شد.
در اکثر تحقیقات خودپنداره بیشتر در فضاهای تربیتی و آموزشی در حوزه مدارس و دانشگاه بحث شده است، در فضاهای سازمانی کمتر به آن پرداخته شده است و حتی میتوان عنوان نمود بسیاری از مدیران سازمانهای دولتی در ایران با این مفهوم آشنا نیستند، لذا اهمیت و ضرورت پژوهش حاضر را میتوان در ضرورت آگاهی و شناخت مفهوم خودپنداره، شناسایی عوامل موثر بر آن در سازمانهای دولتی و رابطه آن با انضباط كاركنان در جهت افزایش سطح كیفی سازمان دانست و خلاء تحقیقاتی در حوزهی شناخت و شناسایی عوامل موثر بر آن در حوزه سازمان ، اهمیت و ضرورت تحقیق دانست.
لذا این تحقیق بواسطه تجربیات وكاربرد قابل انتقالش در سازمان، دارای ارزش گستردهای خواهد بودو نتایج این تحقیق دراكثر سازمانهای دولتی ونهادهای مشاورهای مرتبط باحوزه رفتار افراد، موثر خواهد بود. علاوه براین نتایجی این نوع تحقیقات میتواند راهگشایی باشد برای پژوهشگران و دانشجویان روانشناسی و مدیریت که در این زمینه به تحقیق خواهند پرداخت.
1-4- اهداف تحقیق
این پژوهش با هدف شناسایی عوامل موثر بر خودپنداره ودستهبندی این عوامل و رابطه آن با انضباط كاركنان در اداره كل راه و شهرسازی خراسان رضوی طرحریزی شده است.
- شناسایی عوامل موثر بر خودپنداره و طبقه بندی آن
- شناسایی وضعیت خودپنداره در اداره كل راه و شهرسازی خراسان رضوی
- شناسایی وضعیت انضباط كاركنان در اداره كل راه و شهرسازی خراسان رضوی
- شناسایی رابطه خوپنداره و انضباط كاركنان اداره كل راه و شهرسازی خراسان رضوی
1-5- سؤالات تحقیق
بر مبنای موضوع و اهداف تحقیق، میتوان سوالات زیر را بیان نمود:
- عوامل موثر بر خودپنداره کدامند؟
- دسته بندی این عوامل چگونه است ؟
- رابطه خودپنداره و انضباط كاركنان اداره كل راه و شهرسازی خراسان رضوی چگونه است ؟